هواساز یا هوارسان همانطور که از نامش پیداست، دستگاهی است که وظیفه دارد هوای یک محیط بسته را تحت کنترل خود در آورده و آن را برای انسان مطبوع نماید. بدینصورت که هوای بیرون و هوای اتاق را جمعآوری میکند، گردوغبار و سایر ذرات را از هوای جمعآوری شده حذف میکند، دما و رطوبت را تنظیم میکند و سپس هوای مطبوع راحت و با طراوت را از طریق کانالها به اتاقها میرساند. هواساز که در انگلیسی با نام AUH یا Air Handling Unit شناخته میشود، دارای ساختار بسیار سادهای است و هیچ مکانیسم پیچیدهای در طراحی آن وجود ندارد.
باتوجه به نوع عملکرد هواساز و مساحت بزرگی که از نظر تامین هوای مطبوع باید پوشش بدهد، این دستگاه دارای ابعاد بزرگی است که معمولاً نیز بر روی پشت بام نصب میشوند. تجهیزات AHU معمولاً در ساختمانهای تجاری و صنعتی متوسط تا بزرگ یافت میشوند. هواساز ممکن است خدمات خود را تنها به بخشی از ساختمان ارائه دهد، برای مثال به کلیه دستشوییهای ساختمان و یا به کل ساختمان خدمترسانی کند. ممکن است حتی در یک ساختمان چند هواساز وجود داشته باشد که هر کدام مسئول تهویه بخشی از ساختمان باشند.
در طراحیهای قدیمی معمولاً از یک هوارسان برای تهویه کل ساختمان استفاده میشد. اما امروزه دیگر این روش رایج نیست و از چندین هوارسان برای بخشهای مختلف استفاده میشود. بررسیها نشان داده که روش جدید دارای کارایی بیشتری نیز میباشد.
هواساز هوای تازه محیط را از بیرون میگیرد، از طریق فیلترهای خود، آن را تمیز میکند، سپس آن را گرم و یا خنک کرده، در صورت نیاز شاید آن را مرطوب کند و درنهایت آن را از طریق کانالهای اطراف خود به مناطق طراحی شده در یک ساختمان راهنمایی میکند. مناطق مختلف ساختمان نیز احتمالاً دارای یک مجرای اضافی هستند تا هوای کثیف مصرف شده را از اتاقها بیرون کشیده و به AHU برگردانند. جایی که یک فن در آنجا قرار گرفته تا هوای آلوده را به بیرون هدایت نماید. ممکن است مقداری از این هوای برگشتی به منبع هوای تازه بازگردانده شود تا در مصرف انرژی صرفهجویی شود.
مطالب مرتبط:
- دمپر چیست و چه نقشی در هواساز دارد؟
- خروجی درین و کاربرد U Trap در هواساز
- چرا هواساز هایژنیک باید هوابند باشد؟
گفتیم که هواساز هوای تازه محیط را سرد و یا گرم میکند. اما چگونه این کار را انجام میدهد؟ از طریق اتصال به یک منبع سرمایشی (مانند چیلر) یا گرمایشی (مانند پکیج) این کار انجام میشود. در فصل تابستان آب سرد چیلر و در زمستان آب گرم منبع گرمایشی، وارد کویلهای هواساز شده و فن هواساز با مکش هوا و عبور آن ابتدا از فیلتر و سپس از روی کویلها باعث تبادل دما بین آنها میشود و این هوا تغییر دما پیدا کرده و وارد محیط میشود.
در مناطق بسیار خشک معمولاً سیستم رطوبت زن به هواساز اضافه میشود که به آن ایرواشر گفته میشود.
واحد هواساز (AHU) قلب سیستم تهویه مطبوع مرکزی به شمار می رود. این سیستم، هوای بیرون و داخل ساختمان را جمع آوری می کند، گرد و غبار و سایر ذرات را از هوای جمع آوری شده حذف می کند، دما و رطوبت را تنظیم کرده و سپس هوای مطبوع و خنک را از طریق کانال ها به داخل اتاق ها هدایت می کند.
به طور خلاصه، AHU یک واحد داخلی بزرگ در تجهیزات تهویه مطبوع تجاری است. این “واحد داخلی” عظیم بر روی پشت بام یا در امتداد دیوار خارجی ساختمان نصب می شود. AHU هوای خنک/گرم را تولید کرده و برای خنک کردن/گرم کردن به اتاق ها ارسال می کند. برخلاف سیستم های تهویه مطبوع تجاری معمولی، AHU ها معمولاً برای ساختمان های خاص به صورت سفارشی ساخته می شوند. علاوه بر این، AHU ها را می توان با نصب فیلتر، دستگاه رطوبت ساز و سایر دستگاه ها به صورت داخلی برای کنترل دما، رطوبت، جریان هوا و پاکیزگی هوا، سفارشی سازی کرد.
مزایای سیستم تهویه مطبوع مرکزی
سیستم تهویه مطبوع مرکزی مزایای متعددی دارد، از جمله:
- انعطافپذیری در انتخاب محل نصب: این سیستم به انتخاب انعطافپذیر محل نصب چیلرها و واحدهای هواساز (AHU) و همچنین طراحی انعطافپذیر مسیرهای لولهکشی آب کمک میکند.
- محدودیت کم برای سیستم لولهکشی: محدودیت کمی در خصوص لولهکشی آب سرد/گرم و فاصلهی انتقال هوا از طریق کانالها وجود دارد.
- راندمان بالا: برای مثال، هنگامی که سیستم تهویه مطبوع مرکزی در حالت خنکسازی کار میکند، چیلر آب سرد تولید میکند و واحد هواساز (AHU) آب سرد را به کویل آب سرد میفرستد که در آنجا تبادل حرارت بین آب و هوا رخ میدهد. سپس هوای خنک توسط فنها از طریق کانالها منتقل میشود. بنابراین، با توجه به ترکیب تجهیزات و دستگاهها یا طراحی سیستم، سیستم تهویه مطبوع مرکزی میتواند فضاها و تأسیسات بزرگ را به طور مؤثر گرم یا خنک کند.
- عدم محدودیت در ارتفاع و طول لوله: بر خلاف سیستمهای تهویه مطبوع انبساط مستقیم، نیازی به نگرانی در مورد محدودیتهای بالایی در اختلاف ارتفاع لولههای مبرد، طول لوله، جریان هوا یا فشار استاتیک وجود ندارد، زیرا از پمپهای آب بزرگ و فنهای دمنده هوا استفاده میشود.
اجازه دهید ببینیم واحدهای هواساز در سیستم تهویه مطبوع مرکزی چه عملکردهایی دارند. همانطور که قبلا ذکر شد، واحد هواساز به اختصار یک واحد داخلی بزرگ تهویه مطبوع تجاری است. این “واحد داخلی” عظیم در خارج از ساختمان نصب می شود. واحد هواساز، هوای سرد یا گرم را از طریق کانال ها تولید، ارسال و به داخل اتاق ها هدایت می کند. واحدهای هواساز معمولا به صورت سفارشی ساخته می شوند و همچنین با توجه به کاربرد و ویژگی های ساختمان قابل سفارشی سازی هستند.
واحدهای هواساز به طور گسترده در تأسیسات بزرگ با تعداد زیادی بازدیدکننده، مانند تئاترها و مراکز خرید، مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از دلایل این امر این است که تأسیسات بزرگی که مورد بازدید مردم قرار می گیرند، تحت مقررات سختگیرانه ای در مورد خروج دی اکسید کربن و پاکیزگی هوا قرار دارند. یک تأسیسات بزرگ نیاز به ورود حجم زیادی از هوای تازه به ساختمان و استفاده از فن های دمنده زیادی برای گردش هوا دارد. از آنجایی که واحدهای هواساز هوای تازه را به داخل اتاق ها می رسانند، می توانند تعداد فن های دمنده مورد نیاز را کاهش دهند.
واحدهای هواساز همچنین در کارخانه ها و سایر محیط های کاری که با گازهای قابل اشتعال سروکار دارند استفاده می شوند. در مکان هایی که با گازهای قابل اشتعال سروکار دارند، جرقه های ناشی از وسایل برقی می تواند باعث انفجار شود. بنابراین در چنین مکان هایی از تجهیزات ضد انفجار یا واحدهای هواساز استفاده می شود.
نگهداری واحد هواساز
یک واحد هواساز از فیلتر، رطوبتساز، دمندهها (فنها) و مبدل حرارتی (فین) تشکیل شده است. برخی واحدهای هواساز به اندازهای بزرگ هستند که فردی میتواند برای تعمیر و نگهداری وارد آنها شود. در واحد هواساز میتوان از فیلترهای مختلفی از فیلتر درشت تا فیلتر ظریف به نام فیلتر هپا استفاده کرد. با این حال، فیلتر با گرد و غبار پوشانده میشود، بنابراین باید با استفاده از جاروبرقی یا مواد شیمیایی تمیزکننده، تمیز شود. رسوب کلر در رطوبتساز ایجاد میشود، بنابراین برای سهولت جدا شدن رسوب از مواد شیمیایی استفاده میشود. همچنین در فنهای دمنده نیز گرد و غبار جمع میشود. برای تمیز کردن و پاک کردن آلودگیهای سخت از فنها از مواد شیمیایی استفاده میشود. در طول عملکرد خنکسازی، بخشی از مبدل حرارتی از بخار آب پوشیده شده و ممکن است باعث رشد قارچ شود. بنابراین، مبدل حرارتی باید با مواد شیمیایی تمیز شود. نگهداری در فصل بهار یا پاییز، زمانی که از سیستمهای تهویه مطبوع استفاده نمیشود، انجام میشود.
فصل زمستان و تبدیل سرمایش به گرمایش در هواساز
در محیطهایی مانند بیمارستانها و مراکز درمانی، تالارهای پذیرایی و رستورانها، دانشگاهها و مراکز آموزشی، کارخانهها و کارگاههای صنعتی، سالنها و باشگاههای ورزشی، نمایشگاهها و غیره میتوانید از این محصول بهرهمند شوید. زمانی که به فصل زمستان نزدیک میشویم باید تبدیل سرمایش و گرمایش هواساز را انجام داد.
با فرا رسیدن فصل زمستان، نیاز به گرمایش در اماکن مختلف افزایش مییابد. هواسازها به عنوان یکی از سیستمهای تهویه مطبوع پرکاربرد، میتوانند در فصل زمستان نیز برای گرمایش مورد استفاده قرار گیرند. برخی از هواسازها به صورت خودکار و با تغییر فصل، از حالت سرمایش به حالت گرمایش تغییر میکنند. در این نوع هواسازها، نیازی به تنظیمات دستی برای تغییر فصل نیست.
در برخی دیگر از هواسازها، برای تغییر فصل باید تنظیمات دستی انجام شود. این تنظیمات معمولاً شامل مواردی نظیر تنظیم ترموستات، تنظیم شیرهای آب و تنظیم فن است.
اگر بین سیستمها به درستی جابهجا نشوید، اجزا میتوانند تحت فشار غیرضروری قرار بگیرند و انرژی زیادی را برای ایجاد آسایش مصرف کنند. در مواقعی که نیاز به تغییر از یک سیستم به سیستم دیگر دارید، مطمئن شوید که این مراحل و نکات احتیاطی را رعایت میکنید.
۱. ترموستات شما باید روی حالت «خودکار» تنظیم شود.
شما نیاز دارید که سیستم پس از رسیدن خانه به دمای مطلوب، خاموش شود. اگر سیستم شما به جای «خودکار» روی حالت «روشن» تنظیم شده باشد، خاموش نخواهد شد.
۲. صبر کنید تا سیستم کار خود را در چرخهی فعلی به پایان برساند.
تا زمانی که سیستمی که در حال حاضر کار میکند، دورهی فعلی خود را به پایان نرسانده، بین سیستمها جابهجا نشوید. پس از توقف کارکرد، ترموستات خود را روی «خاموش» تنظیم کنید. سپس، قبل از تغییر از حالت گرمایش به سرمایش یا بالعکس، به سیستم تهویهی مطبوع خود پنج دقیقه یا بیشتر زمان بدهید.
۳. سعی نکنید روند را تسریع کنید.
وسوسه نشوید که ترموستات خود را تا دمای بسیار بالا یا پایین تنظیم کنید. این کار به گرم شدن یا خنک شدن سریعتر توسط سیستم کمک نمیکند. در واقع، این کار فقط باعث میشود سیستم برای مدت طولانیتری از حد لازم کار کند، و باعث فرسودگی غیرضروری آن و مصرف انرژی اضافی شود.
در عوض، ترموستات خود را فقط چند درجه در یک زمان تنظیم کنید. این به سیستم شما اجازه میدهد بدون کار بیش از حد یا افزایش قبض انرژی، به دمای مطلوب برسد.
قبل از شروع فصل زمستان، هواساز را به طور کامل سرویس و تمیز کنید. از فیلترهای مناسب برای فصل زمستان استفاده کنید. رطوبت هوا را در حد مناسب نگه دارید. از دریچههای هواساز برای تنظیم جریان هوای گرم استفاده کنید.
در ادامه چند نکته مهم برای استفاده از هواساز در فصل زمستان ارائه میشود:
1. فضای اطراف کندانسور را خالی کنید:
کندانسور هواساز که در بیرون از ساختمان نصب میشود، وظیفه دفع گرمای آب گرم را بر عهده دارد. در فصل زمستان، به دلیل وجود هوای سرد، کندانسور باید به طور کامل از هر چیزی خالی باشد تا جریان هوا به درستی انجام شده و گرمای آب گرم به طور کامل دفع شود.
2. دریچههای هواساز را باز نگه دارید:
در فصل زمستان، دریچههای هواساز باید به صورت نیمهباز نگه داشته شوند تا جریان هوا به درستی انجام شده و گرمای تولید شده توسط کویل آبگرم به طور کامل در فضای مورد نظر توزیع شود.
3. از تنظیم دمای مناسب استفاده کنید:
در فصل زمستان، دمای هواساز را باید بر روی دمای مورد نظر برای گرمایش تنظیم کنید. دمای مناسب برای فصل زمستان معمولاً بین 20 تا 24 درجه سانتیگراد است.
4. از فیلترهای مناسب استفاده کنید:
در فصل زمستان، باید از فیلترهای مناسب برای هواساز استفاده کرد. این فیلترها میتوانند ذرات معلق در هوا را جذب کرده و از ورود آنها به داخل دستگاه جلوگیری کنند.
5. هواساز را به طور مرتب سرویس کنید:
سرویس دورهای هواساز، به خصوص در فصل زمستان، از اهمیت بالایی برخوردار است. سرویس دورهای هواساز شامل مواردی مانند تمیز کردن کویلها، فیلترها، سینی تخلیه و بررسی اتصالات است.
استفاده از هواساز در فصل زمستان میتواند مزایای متعددی داشته باشد. از جمله این مزایا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- گرمایش سریع و یکنواخت: هواساز میتواند به سرعت فضای مورد نظر را گرم کند.
- مصرف انرژی کم: هواساز در مقایسه با سایر سیستمهای گرمایشی مانند بخاری گازی، مصرف انرژی کمتری دارد.
- رطوبت مناسب: هواساز میتواند رطوبت فضای مورد نظر را در حد مناسب نگه دارد.
- ایمنی بالا: هواساز در مقایسه با سایر سیستمهای گرمایشی مانند بخاری گازی، ایمنی بالاتری دارد.