تفاوت زیادی بین طراحی سیستم گرمایش و تهویه مطبوع بین مکانهای مختلف وجود دارد. سیستمی که برای یک محل مسکونی در نظر گرفته شده، هیچگاه در یک مغازه یا فروشگاه پاسخگوی شما نخواهد بود و یا سیستمی که برای یک دفتر تجاری پر رفتوآمد طراحی شده، در یک خانه مسکونی، کارایی ندارد. با توجه به نوع محلی که دارید و شرایط موجود در آن، مانند اینکه چه تعداد آدم در طول روز در آن رفتوآمد میکنند و یا چه تعداد درب و پنجره در آنجا وجود دارد، باید اقدام به طراحی یک سیستم گرمایشی و سرمایشی کنید تا نه مصرف مازاد انرژی داشته باشید و نه دچار کمبود و محدودیت ظرفیت شوید. یکی از سختترین مکانهایی که برای طراحی سیستم سرمایشی و گرمایشی وجود دارد، فروشگاههای بزرگ و کوچک هستند که با توجه به نوع کاربری آنها و شرایط ویژهای که دارند، باید اقدام به طراحی خاصی برای آنها نمود. در ادامه با تهویه آسمان همراه باشید تا شما را پارامترهای مهم در انتخاب سیستم HVAC برای فروشگاهها آشنا نماییم.
فهرست مطالب
وضعیت فروشگاه
برای کاربرد مناسب تجهیزات، ساختار فضایی که قرار است تهویه مطبوع شود، کاربری آن در زمانی از روز که بیشترین استفاده را دارد، ویژگیهای فیزیکی ساختمان و روشنایی باید شناخته شود. مواردی که در زیر لیست شده باید در اولویت بررسی قرار گیرند:
- انرژی الکتریکی
- گرمایش: در دسترس بودن بخار، آب داغ، گاز، گازوئیل یا برق
- سرمایش: در دسترس بودن آب سرد شده، آب چاه، آب شهری و تجهیزات ذخیره آب
- جذب حرارت داخلی
- موقعیت تجهیزات
- ملاحظات سازهای
- جابجایی و تحویل تجهیزات
- گرفتگیها (انسدادها)
- کانال کشی: سوراخهای سقف یا دیوار برای کانال هوای بیرونی
- تعداد دربهای فروشگاه
- موقعیت فروشگاه
- الزامات قانونی
- مقررات کاربری
- استانداردهای ساختمانی
الزامات ویژه طراحی، مانند افزایش هوای بیرونی لازم برای جبران هوای اگزاست تخلیه شده از دودکش آشپزخانه باید مورد توجه قرار گیرد. الزامات کانالکشی باید رعایت شود. بوهای نامطلوب در فروشگاه ممکن است فیلترینگ ویژه، اگزاست و گرفتن هوای اضافی از بیرون را ضروری کنند. طراحی و انتخاب سیستمهای سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع برای فروشگاهها معمولاً با توجه به صرفه اقتصادی انجام میشود. در رابطه با مغازههای کوچک، مبلغ دستگاههای HVAC، اصلیترین شاخص تعیین کننده است که صاحب مغازه باید در رابطه با آن تصمیم بگیرد. اما در رابطه با فروشگاههای بزرگ، موضوع متفاوت است و علاوه بر هزینه اولیه، شاخصهایی مانند هزینههای مالکیت، نگهداری و عملکرد نیز در تصمیمگیری موثر هستند و باید آنها را نیز لحاظ کرد.
تهویه مطبوع در مغازههای کوچک
در اکثر مغازههای کوچک معمولاً حداقل دهنۀ جلوی مغازه در معرض هوای بیرون قرار دارد. قسمتهای شیشهای بزرگ مقابل بسیاری از مغازهها نیز میتواند باعث جذب انرژی خورشیدی شود مگر اینکه مغازه رو به شمال باشد یا سایبانهای آویزان بزرگ داشته باشد. ضمن اینکه در روزهای سرد و ابری در جلوی این مغازهها ممکن است اتلاف حرارت بالایی وجود داشته باشد. سیستمهای HVAC این بخش از مغازهها باید طوری طراحی شود که نیازهای سرمایشی و گرمایشی بیشتری را خنثی کند. همچنین استفاده از دستگاههایی مانند پرده هوا میتواند در بعضی از اقلیمها بسیار کمک کننده باشد.
پرده هوا چیست؟
پرده هوا (Air curtain) دستگاهی است که معمولاً در بالای درب نصب میگردد. این دستگاه بوسیله دمیدن هوا با سرعت بالا هنگامی که درب باز است برای جدا کردن دو فضا از یکدیگر و همچنین جلوگیری از ورود گردوغبار، حشرات و دیگر آلایندههای موجود در هوا به محیط داخل مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به اهمیت روز افزون بحث انرژی و هزینههایی که در قبال اتلاف انرژی از دست میرود، بزرگترین مزیت استفاده از پرده هوا جلوگیری از اتلاف انرژی و در نتیجه کم شدن هزینهها میباشد. همچنین ذخیره کردن انرژی در محیط داخل از طریق کنترل انتقال هوا، بالا رفتن راندمان کار با توجه به جلوگیری از نفوذ بادهای فصلی، ارتقاء سطح بهداشتی محیط با جلوگیری از ورود حشرات و دیگر آلایندههای موجود در هوا و به گردش درآمدن هوا و جلوگیری از قفل شدن انرژی، از دیگر مزایای استفاده از پرده هوا میباشد.
انواع دستگاه پرده هوا
پرده هوا در ۲ مدل اداری-تجاری و صنعتی تولید و عرضه میگردد. مدلهای اداری-تجاری دارای مزیتهایی همچون ضاهر زیبا، اشغال فضای کمتر (در مقایسه با مدل صنعتی)، صدای کم و مصرف برق پایین میباشد و همچنین قابلیت تجهیز با کویل آب گرم و هیتر برقی را نیز دارا میباشد. مدلهای صنعتی دستگاه پرده هوا نیز با توجه به ارتفاع و عرض درب و همینطور نوع کاربرد آن، شامل مدلهای مختلف با فشار باد و حجم هوای متناسب طراحی، تولید و عرضه میگردد.
نکات مهم در نگهداری پرده هوا
- از نصب پرده هوا در مکانهایی که امکان ورود آب به داخل دستگاه و موتور آن وجود دارد، خودداری نمایید.
- گردوغبار و آلودگی هوا میتواند به مرور زمان موجب برهم خوردن بالانس و در نتیجه نامتوازن شدن پروانهها شده و محور موتور را از تراز خارج کرده و موجب لرزش و درنهایت شکستن پروانه یا سوختن موتور گردد به همین دلیل سرویس دورهای دستگاه ضروری است.
- در دستگاههایی که مجهز به میکروسوئیچ هستند در زمانهای پرتردد بهتر است دستگاه از حالت اتومات خارج شده و دائم کار کند.
- از بنزین یا تینر و یا سایر مواد شیمیایی برای تمیز کردن دستگاه استفاده نشود.
کارکرد اصلی پرده هوا در ایجاد پردهای نامرئی از هوای فشرده در بالای دربهای ورودی ساختمانها، مجتمعها، تاسیسات، کارخانجات، سردخانهها بیمارستانها و… میباشد تا ضمن ممانعت از ورود حشرات و گردوغبار، عاملی در جهت جلوگیری از به هدر رفتن انرژی به صورت حرارت یا برودت گردد.
ملاحظات طراحی در فروشگاه
طراحی سیستم: تجهیزات یونیتی سقفی تک منطقهای در تهویه مطبوع مغازهها و فروشگاههای کوچک رایج است. استفاده از چند یونیت برای تهویه مطبوع مغازه، کانالکشی کمتری نیاز دارد و میتواند آسایش را در صورت وقوع نقص جزیی تجهیزات، تأمین کند. پمپهای حرارتی هوا به هوا که به عنوان تجهیزات پکیجی ارائه میشوند، بـهطـور آماده قابل نصب در این مغازهها هستند. قبل از انتخاب سیستم باید شرایط طراحی زمستانی، نـرخ عملکرد، هزینههای نگهداری و کارکرد با سیستمهای تهویه مطبوع معمولی مقایسه شود.
تجهیزات یونیتی آب-خنک برای تهویه مطبوع مغازهها قابل استفادهاند. با این حال در بسیاری از کشورها استفاده از آب شهری برای اهداف چگالشی ممنوع است و نصب برج خنک کننده الزامی میباشد. تجهیزات سرمایشی آبی عموماً به صرفه و پر بازده هستند.
توزیع هوا
فشار استاتیکی بیرونی موجود در یونیتهای تهویه مطبوع مغازهها محدود است و توزیع هوا باید برای پایین نگه داشتن مقاومت کانال طراحی شود. سرعت در کانالها نباید از ۶ متر بر ثانیه بیشتر شود و افت فشار نباید از ۰/۸ پاسکال بر متر بیشتر شود. ظرفیت متوسط هوا معمولاً بین ۴۷ تا ۶۰ لیتر بر ثانیه به ازای هر کیلو وات سرمایش با توجه به بار گرمایی داخلی محسوس محاسبه شده میباشد. باید توجه شود که اجسام آویزان مانند لامپها و تابلوها و…. برای پخش هوای مناسب، مزاحمت ایجاد نکنند. سیستم کانالی باید دارای دمپرهای کافی برای تعادل هوا باشد. دمپرها باید در کانالهای هوای برگشت و بیرونی نصب شوند تا هوای بیرون یا هوای برگشت را بهطور مناسب برای عملکرد اقتصادی بالانس کند.
کنترل
کنترلها برای مغازهها باید در عین ارائه عملکرد مورد نیاز، تا حد امکان ساده باشند. تجهیزات یونیتی معمولاً با کنترلهای ارائه شده توسط سازنده برای نصب و کارکرد آسان موجود هستند. دمپرهای اتوماتیک باید در ورودی هوای بیرونی و در دودکشها قرار گیرند تا از ورود هوا در هنگام خاموشی فن ممانعت شود.
نگهداری
برای حفاظت از سرمایهگذاری اولیه و اطمینان از بازدهی حداکثر نگهداری واحدهای تهویه مطبوع در مغازههای کوچک باید توسط یک شرکت خدماتی مطمئن بهطور سالانه ارائه شود. قرارداد نگهداری باید بهطور شفاف مسئولیتها را برای جابجایی فیلتر، روغن کاری، تمیزکاری کویلها و تسمهها، تنظیم کنترلها، نگهداری چرخههای سرمایشی، جابجایی مبرد، تعمیر پمپها، نگهداری الکتریکی، گرمایش، راهاندازی سیستم و کارگرهای اضافی مورد نیاز برای تعمیرات مشخص کند.
بهبود هزینه کارکرد
اکونومایزر هوای بیرون میتواند هزینۀ کارکرد سرمایشی را در اکثر اقلیمها کاهش دهد. آنها معمولاً به عنوان گزینههای کارخانه یا لوازمی با یونیتهای سقفی ارائه میشوند. افزایش عایقبندی بیرونی معمولاً نیازهای انرژی را کاهش میدهد و در بعضی موارد اجازه میدهد که سایز تجهیزات نصب شده کوچکتر شود.
سوپر مارکتها
محاسبه بار
در سوپر مارکتها تهویه مطبوع هوا، هم برای آسایش انسانها و هم برای عملکرد مناسب یخچالهای مواد غذایی لازم و ضروری است. به همین دلیل تعیین صحیح بار تهویه مطبوع نهایی در سوپر مارکتها مهم است. برای کسب اطلاعات درباره استخراج کلی گرما، گرمای محسوس، گرمای نهان و درصد بار نهان، به بار کلی برای محفظههای مواد غذایی، به دادههای سازنده رجوع کنید.
رطوبت بالای ۵۵ درصد بهطور قابل ملاحظهای بار را افزایش میدهد. نوع طراحی فروشگاه که شامل تبرید بیشتر مواد غذایی و روشنایی مؤثرتر میباشد، اجزاء محسوس بار را کمتر میکند. برای محاسبه بار کلی و درصد گرمای نهان و محسوس که تهویه مطبوع باید تحمل کند، اثر سرمایشی اعمال شده توسط یخچالها باید از بار سرمایشی کم شود.
طراحی سوپرمارکتهای مدرن درصد بالایی از ویترینهای سرمایشی بسته دارد. این محفظــههـای عمودی دربهای شیشهای بزرگی دارند و شکل حذف گرمای نهان و محسوسی از فضای اشغال شده را به خوبی کاهش میدهند. دربها البته نیازمند هیترهایی برای به حداقل رساندن کندانســی و مـه گرفتگی هستند. این هیترها باید با کنترل اتوماتیک به گردش درآیند.
مقادیر مذکور برای شرایطی که دمای محیط اطراف محفظهها بین ۲۲/۲ تا ۲۳/۳ درجه سلسیوس با ۵۰ تا ۵۵ درصد رطوبت نسبی باشد، ارائه شده است. بالابردن دمای خشک به اندازهی ۲ تا ۳ درجه سلسیوس و رطوبت به اندازه ۵ تا ۱۰ درصد میتواند بارها را بیش از ۲۵ درصد افزایش دهد. دما و رطوبت پایین، مانند زمستان، اثر مشابهی در کاهش بارها و حذف گرما از فضا دارد.
مالکان و اپراتورهای فروشگاه مکرراً درباره قفسههای سرد، هیترهایی که حتی وقتی دمای بیرون ۲۱ درجه سانتیگراد است کار میکنند، و سیستمهای تهویه مطبوع که بهطور ناپیوسته کار میکنند، شکایت دارند. این مشکلات معمولاً به گسترش هوای سرد از محفظههای سرمایش نسبت داده میشوند. با وجود این که محفظههای سرمایشی ممکن است فروشگاه را سرد کنند، مشکل از گسترش بیش از حد و یا نقص عملکرد تجهیزات نیست. سیستمهای گرمایشی و تهویه مطبوع باید اثر محفظههای سرمایشی باز را جبران کنند. ملاحظات طراحی شامل موارد زیر میباشد:
- نیازهای گرمایی اضافی به دلیل حذف مقدار زیادی از گرما، حتی در تابستان
- بار تهویه مطبوع خالص بعد از کم کردن اثر سرمایشی محسوس و نهان، کاهش بار و تغییر در نرخ بار محسوس-نهان اثر به سزایی در انتخاب تجهیزات دارد.
- نیاز به چرخه و پخش ویژهی هوا برای جایگزین گرمای حذف شده با تجهیزات سرمایشی روباز
- نیاز به کنترل دما و رطوبت مستقل
هر کدام از این مشکلات تا حدودی در هر سوپر مارکتی وجود دارد، گرچه موقعیتها با توجه به اقلیم و محل فروشگاه متفاوت است. اگر سیستم تهویه مطبوع سالانه برای جبران اثر محفظههای سرمایشی طراحی نشده باشد، هزینههای انرژی بسیار بالا خواهد بود.
گرمای حذف شده توسط محفظههای سرمایشی
محفظههای سرمایشی نه تنها محصول در حال عرضه را سرد میکنند بلکه آن را در پوششی از هوای سرد قرار میدهد که گرما را از هوای محیط اطراف آن جذب میکند. حدوداً ۸۰ تا ۹۰ درصد گرمای حذف شده از فضا توسط یخچالهای عمودی از طریق دهانههای باز جذب میشود. پس یخچال باز مانند یک خنک کنندهی بزرگ هوا عمل میکند که گرما را از فضا میگیرد و توسط کندانسورها به بیرون ساختمان منتقل میکند. این اثر تهویهای میتواند در بعضی مواقع از ظرفیت طراحی تهویه مطبوع فروشگاه بزرگتر باشد. گرمای حذف شده توسط تجهیزات سرمایشی باید در طراحی سیستمهای گرمایشی و تهویه مطبوع لحاظ شود زیرا این گرما بهطور مداوم، شب و روز، زمستان و تابستان، بــدون توجه به دمای فروشگاه حذف میشود.
یخچالها نیازهای حرارتی ساختمان را به اندازهای افزایش میدهند که معمولاً گرما در زمانهای غیر منتظره مورد نیاز خواهد بود. به عنوان مثال، دمای مطلوب یک فروشگاه ۲۴ درجه سلسیوس است. اتلاف و افزایش گرما در فروشگاه 8 کیلو وات به ازای هر یک درجه سانتیگراد اختلاف دمای بین فروشگاه و محیط بیرون فرض شده است. (این مقدار با توجه به اندازهی فروشگاه و موقعیت آن متغیر است.) گرمای نهان حذف شده با تجهیزات سرمایشی 56 کیلو وات است. (این مقدار با تعداد یخچالها تغییر میکند.) گرمای نهان حذف شده ۱۹ درصد کل فرض میشود پس ۸۱ درصد سهم سرمایش محسوس میباشد.
تجهیزات سرمایشی در این فروشگاه با حذف گرمای محسوس از محیط آن، فروشگاه را به اندازه ۵/۷ درجه سلسیوس کمتر از دمای بیرون در زمستان و تابستان سرد میکند. طراح میتواند گرمای حذف شده توسط سرمایش را در نظر نگیرد یا اصلاح کند. اگر شرایط اقتصادی و دادههای گرمایی فروشگاه مشخص کنند که گرما باید نادیده گرفته شود، استخراج گرما از هوا باید در محاسبه بار حرارتی لحاظ شود. اگر این اتلاف گرمای درونی لحاظ نشود، سیستم گرمایش احتمالاً ظرفیت کافی برای نگه داشتن دمای طراحی زیر شرایط اوج را ندارد. گرمای محسوس اضافی حذف شده توسط محفظهها میتواند در نرخ بار نهان تهویه مطبوع از ۳۲ درصد تا ۵۰ درصد بار گرمایی خالص متغیر باشد. حذف یک بار نهان ۵۰ درصدی با سرمایش به تنهایی بسیار دشوار است و معمولاً نیازمند تجهیزات طراحی ویژه دارای بــاز گرم کن (reheat) یا جذب سطحی شیمیایی است یخچالهای چند قفسهای نیازمند ۵۵ درصد رطوبت نسبی یا کمتر هستند. در محدودههای dry-bulb temperature) DBT) فروشگاههای متوسط، رطوبت بیش از ۵۵ درصد میتواند باعث یخ زدگی شدید کویلها، یخ زدن بخش محصولات در محفظههای دما-پایین، تعریق تجهیزات و افزایش قابل ملاحظۀ مصرف انرژی برای سرمایش گردد.
یک رطوبتسنج میتواند در حین سرمایش تابستانی برای کنترل رطوبت از طریق انتقال گرما از چگالنده به یک کویل گرمایشی در جریان هوا به کار رود. ترموستات فروشگاه شرایط دمایی مناسب تابستان را حفظ میکند. نتیجۀ مشابه میتواند با یک سیستم تهویه مطبوع معمولی با استفاده از شیرهای سه یا چهار راهه و کندانسورهای گرمایشی مجدد در کانال به دست آید. این سیستم گرما را از کندانسور استاندارد میگیرد و توسط یک رطوبت سنج کنترل میشود. برای بازدهی انرژی بالاتر، تجهیزات طراحی شده ویژه باید لحاظ شوند. در این موارد رطوبت زداهای خشک کن و لولههای گرمایی هم استفاده میشوند.
رطوبت
سرمایش از یخچالها مانع نیاز به تهویه مطبوع نمیشود. برعکس، نیاز به کنترل رطوبت را بیشتر میکند. با افزایش رطوبت فروشگاه، بارهای سنگینتری به یخچال اعمال میشوند. هزینههای کارکرد افزایش مییابند، دورههای یخ زدایی بیشتری مورد نیاز خواهند بود، و عمر محصول کاهش مییابد. نقطه شبنم با رطوبت نسبی افزایش مییابد و تعریق میتواند آن قدر زیاد شــود کـه حتـی اقلام غیر یخچالی مانند سازههای قفسهبندی، محصولات کنسروی، آینهها و دیوارها هم ممکن است تعریق کنند. رطوبت کمتر باعث هزینۀ کاربری کمتر برای یخچالها میشود. سه روش برای کاهش سطح رطوبت وجود دارد:
- تهویه مطبوع استاندارد، که ممکن است هنگامی که بار نهان زیاد و بار محسوس کم است، فضا را بیش از حد سرد کند.
- رطوبت زدایی مکانیکی، که رطوبت را با پایین آوردن دمای هوا تا نقطه شبنم آن حذف میکند. هنگامی که نیاز به تخلیه در هر دمای دلخواهی وجود داشته باشد، از بازگرمای گاز-داغ استفاده میکند.
- رطوبت زدایی خشک کن، که رطوبت را مستقل از دما حذف میکند، هوای گرم را برای فضا تأمین میکند مگر اینکه پیش سرمایشی برای تخلیه در هر دمای دلخواهی ارائه شده باشد.
هر روشی DPTهای مختلفی را در مصارف انرژی و هزینههای گوناگون ارائه میکند. طراح باید کلیه مبادلات مهم را لحاظ کند. تهویه مطبوع استاندارد نیازی به سرمایهگذاری اضافی ندارد ولی DPT فضا را فقط تا حدود ۱۶ الی ۱۸ درجه سلسیوس کم میکند. در دمای فضای ۲۴ درجه سلسیوس این امر در بهترین حالت به RH حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد میانجامد. دمای هوای تغذیه میتواند با باز گرمایشی گاز داغ بین ۱۰ تا ۳۲ درجه سلسیوس کنترل شود. رطوبت زداهای خشک کن میتوانند حدود RH ۳۵ تا ۴۰ درصد را در ۲۴ درجه تأمین کنند. با عبور هوای داغ ۸۰ تا ۱۲۱ درجه سلسیوس از مرکز خشک کن، خشک کن غیر فعال میشود.
طراحی سیستم
تجهیزات و سیستمهای هواساز و پخش عموماً هم برای سرمایش و هم گرمایش استفاده میشوند. سختترین منطقه برای گرمایش، قسمت ورودی است. گرمای کمکی میتواند در محدودۀ صندوق ارائه شود که نزدیک به محل ورودی میباشد. روشهای گرم کردن ورودی عبارتند از:
- پردههای هوا
- هیترهای تشعشعی گازی یا برقی، فروسرخ
- گرمای زائد از کندانسور یخچالها
واحدهای کندانسی هوای سرد رایجترینها در سوپر مارکتها هستند، معمولاً یک دستگاه هواساز مرکزی کل منطقه را تهویه میکند. مخصوصاً مناطقی مانند نانواییها، اتاق کامپیوتر یا انبارها بهتر است با یک هواساز جدا تهویه شوند زیرا بارها در این مناطق متفاوت است و نیازمند کنترل متفاوت از منطقۀ فروش میباشد. بیشتر نصبها روی سقف سوپرمارکتها انجام میشوند. اگر کندانسورهای هوای سرد روی زمین بیرون مغازه نصب شوند، باید در برابر خرابکاریها و وسایل نقلیه حفاظت شوند. اگر کندانسورهای آب سرد در سیستم تهویه مطبوع به کار میروند و برج خنک کننده لازم است، باید تدبیری برای جلوگیری از یخزدگی در زمستان اتخاذ شود.
توزیع هوا
طراحان مشکل بار متمرکز در جلوی سوپر مارکت را با هدایت بخش بزرگی از هوای تغذیه به سمت یک سوم جلویی منطقه فروش حل میکنند. هوای ورودی به فضا با یک سیستم تهویه مطبوع استاندارد معمولاً ۵ لیتر بر ثانیه به ازای هر متر مربع از منطقه فروش است. این مقدار باید بر اساس بارهای داخلی نهان و محسوس محاسبه شود. سیستم خشک کن عموماً نیازمند هوای ورودی کمتری است زیرا نرخ حذف رطوبت بالایی دارد. هوای سرد شده توسط یخچالها به دلیل چگالتر بودن، نزدیک زمین قرار میگیرد و بهطور فزاینده سردتر میشود، مخصوصاً در ۹۰۰ میلیمتر نزدیکتر به زمین. اگر این هوای سرد ساکن بماند، باعث عدم آسایش میشود و کمکـی بـه سـرد کـردن قسمتهای دیگر فروشگاه که به سرمایش بیشتری نیاز دارند نمیکند. زمینها یا مناطق سرد در فروشگاه را نمیتوان به سادگی با اضافه کردن گرما، گرم کرد. کاهش ظرفیت تهویه مطبوع بدون چرخش هوای سرد محلی مانند نصب یک دستگاه تهویه مطبوع بدون فن است.
برای بهرهمند شدن از اثر سرمایش یخچالها و تأمین یک دمای هوا در فروشگاه، هوای سرد باید با هوای کلی فروشگاه ترکیب شود. برای رسیدن به مخلوط شدن مورد نیاز، بازگشت هوا باید در سطح زمین قرار گیرد، همچنین باید در جایی قرار گیرد که هوای سرد نزدیک محل تجمع یخچالها را نیز حذف کند. بازگشتها باید طوری طراحی شوند که ایجاد مکش نکنند. دو راه کلی برای این مسأله وجود دارد.
- کانالهای برگشت در سطح زمین
- فنهای پشت محفظه یخچال
کانالهای برگشت در سطح زمین
این روش توصیه شده میباشد و میتواند به دو طریق انجام شود. منطقۀ سطح زمین نزدیک یخچالها سردترین منطقه است. خطوط مبرد از تمام یخچالها عبور میکنند، (معمولاً از طریق لولهها یا گودالها). اگر گودالها یا لولهها منبسط شوند و زیر محفظهها برای بازگشت هوا باز شوند، هوا میتواند از منطقه سرد به داخل کشیده شود. هوا از طریق یک اتصال T شکل رو به گودال (trench) به واحد هواساز باز میگردد، قبل از اینکه وارد ناحیه فضای پشتی (back room) شود. ورودیای که خطوط سرمایشی از طریق آن وارد فضای پشتی میشوند باید محکمکاری شود. اگر خطوط لولۀ سرمایشی استفاده نشوند، هوا میتواند از طریق کانالهای زیرزمینی ارزان بازگردانده شود. اگر یخچالها عبور هوای زیر محفظهای کافی نداشته باشند، باید با سازنده مشورت شود. بازگشت سطح زمینی مشکل منطقههای سرد محلی و قفسههای سرد را حل میکند و از اثــر سـرمایـشـی بـرای سرمایش فروشگاه استفاده میکند و یا اثر گرمایش را با پخش هوا در مناطقی که بیشتر به آن نیاز دارند، زیاد میکند.
فنهای پشت محفظه یخچال
اگر کانالها نتوانند در سطح زمین قرار گیرند، فنهای چرخشی میتوانند هوا را از سطح زمین بگیرند و به بالای محفظهها هدایت کنند. با وجود اینکه این روش از سرد شدن قفسهها در جلوی یخچالها جلوگیری میکند، اما مانع این نمیشود که یک منطقه تجمع یخچالها از کل فروشگاه سردتر باشد.
کنترل
پرسنل فروشگاه باید تنها ملزم به تغییر موقعیت یک سویچ برای استارت و استاپ سیستم و یا تغییر از گرمایش به سرمایش یا بالعکس شوند. سیستمهای کنترل برای کاربردهای بازیابی گرما پیچیدهترند و باید با سازندۀ تجهیزات هماهنگ شود.
نگهداری و بازیابی گرما
بیشتر سوپر مارکتها به جز فروشگاههای زنجیرهای بزرگ، پرسنل حرفهای برای نگهداری تجهیزات استخدام نمیکنند، ولی به قراردادهای سرویس با نصاب یا شرکت خدماتی محلی اعتماد میکنند. این امر مدیریت فروشگاه را از مسئولیت نگهداشتن تهویه مطبوع در سطح عملکرد مناسب رها میکند.
گرمای استخراج شده از فروشگاه و گرمای فشرده سازی ممکن است برای کاهش هزینه، بازیابی شود. یک روش بازیابی گرمای پس داده شده، استفاده از یک کویل چگالندۀ مجزا واقع در هواساز سیستم تهویه مطبوع میباشد، چه به عنوان جایگزین و چه در کنار کندانسورهای آب خنک. یک نوع دیگر سیستمها از کندانسور آب-خنک استفاده میکند و گرمای پس داده شدۀ آن را بـه یـک کویل آبی در هواساز تحویل میدهد. گرمای پس داده شده توسط دستگاههایی که از کندانسورهای هوا-خنک استفاده میکنند، ممکن است توسط طراحی دمپر و کانال مناسب بازیابی شود.