فن کویل یا فن کوئل (Fan coil units) یک مبدل حرارتی است که برای تامین سرما و یا گرما مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه از دو قطعه اصلی تشکیل شده است: کویل و فن. همچنین فیلتر هوا (Air Filter)، سینی تخلیه (Drain Tray) و سیستم کنترلی نیز از دیگر اجزای تشکیل دهنده آن است. به دلیل سادگی، انعطاف‌پذیری و نگهداری آسان، نصب واحدهای فن کویل نسبت به سایر سیستم‌ها، مقرون به صرفه‌تر است و به همین دلیل بسیار پرطرفدار شده است.
عملکرد فن کویل از جهاتی شبیه به رادیاتور خودرو است. اگر حالت گرمایشی این سیستم فعال شود، آب گرم از مسیر لوله‌ها وارد فن کوئل شده و از طریق یک فن، گرمای آن در محیط اطراف پخش می‌شود. حالت سرمایشی نیز به همین شکل عمل می‌کند و آب سرد از مسیر لوله‌ها و از طریق چیلر یا مینی چیلر باید وارد دستگاه شود. همان‌طور که گفتیم این آب گرم از طریق یک منبع دیگر مانند دیگ‌های موتورخانه و یا پکیج تامین می‌شود. اما برای تامین آب سرد باید از چیلر و یا مینی چیلر استفاده کرد.
مطلب مرتبط: فن کویل چیست؟
سیستم فن کویل یکی از انواع سیستم‌های تهویه مطبوع است که برای توزیع هوای گرم یا سرد در ساختمان‌ها استفاده می‌شود. این سیستم از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- بخش تولید هوای گرم یا سرد: این بخش شامل تجهیزاتی مانند دیگ بخار، چیلرها، هواسازها و غیره است که وظیفه تولید هوای گرم یا سرد را بر عهده دارند.
- بخش توزیع هوای گرم یا سرد: این بخش شامل فن کویل‌ها است که وظیفه توزیع هوای گرم یا سرد را در ساختمان بر عهده دارند.
سیستم فن کویل می‌تواند به دو صورت مرکزی یا محلی اجرا شود.
سیستم فن کویل مرکزی در ساختمان‌های بزرگ مانند بیمارستان‌ها، ادارات و هتل‌ها استفاده می‌شود. در این سیستم، تجهیزات تولید هوای گرم یا سرد در یک مکان مرکزی قرار دارند و هوای گرم یا سرد از طریق لوله‌کشی به فن کویل‌های نصب شده در نقاط مختلف ساختمان منتقل می‌شود.
سیستم فن کویل محلی در ساختمان‌های کوچک مانند خانه‌ها و آپارتمان‌ها استفاده می‌شود. در این سیستم، تجهیزات تولید هوای گرم یا سرد در هر واحد مسکونی یا تجاری قرار دارند و هوای گرم یا سرد از طریق فن کویل‌های نصب شده در همان واحد توزیع می‌شود.
مزایا و معایب سیستم فن کویل مرکزی
- مزایا:
- ظرفیت بالای سرمایش و گرمایش
- قابلیت کنترل مرکزی دما
- هزینه اولیه پایین
- معایب:
- پیچیدگی نصب و راه‌اندازی
- هزینه نگهداری بالا
- احتمال خرابی تجهیزات مرکزی
مزایا و معایب سیستم فن کویل محلی
- مزایا:
- نصب و راه‌اندازی آسان
- هزینه نگهداری پایین
- احتمال خرابی تجهیزات کمتر
- معایب:
- ظرفیت سرمایش و گرمایش کمتر
- عدم امکان کنترل مرکزی دما
- هزینه اولیه بالاتر
انتخاب سیستم فن کویل مرکزی یا محلی
انتخاب سیستم فن کویل مرکزی یا محلی به عوامل مختلفی مانند متراژ ساختمان، نوع کاربری ساختمان، بودجه و نیازهای ساکنان بستگی دارد. در ساختمان‌های بزرگ با متراژ بالا، سیستم فن کویل مرکزی گزینه مناسبی است. زیرا این سیستم ظرفیت بالای سرمایش و گرمایش را دارد و امکان کنترل مرکزی دما را فراهم می‌کند. همچنین، هزینه اولیه این سیستم نسبتاً پایین است.
در ساختمان‌های کوچک با متراژ کم، سیستم فن کویل محلی گزینه مناسبی است. زیرا این سیستم نصب و راه‌اندازی آسانی دارد و هزینه نگهداری آن پایین است. همچنین، احتمال خرابی تجهیزات در این سیستم کمتر است.
