این روزها، گرمای بیش از حد هوا نفس همه را بریده و تحمل آن برای بسیاری، ناممکن شده است. امسال تمام دنیا تابستان بسیار گرمتری را نسبت به سال‌های گذشته تجربه می‌کند. کشور ما ایران نیز به دلیل قرارگیری در سرزمینی کویری، بیش از سایر کشورها این گرما را احساس می‌کند. دلایل گرم شدن هوا می‌تواند متنوع باشد، اما یکی از دلایل اصلی تغییرات آب و هوایی بلندمدت و تغییرات طبیعی در میزان گازهای گلخانه‌ای در جو بشمار می‌آید. همچنین، فعالیت‌های انسانی مانند سوخت‌سوزی فسیلی، صنعت، کشاورزی صنعتی و تخریب جنگل‌ها نیز می‌توانند به گرم شدن آب و هوا و تغییرات آب و هوایی ناپایدار منجر شوند.
دمای زمین روز به روز به‌دلیل فعالیت‌های بشر در حال افزایش است و تغییرات آب و هوایی اکنون همه جنبه‌های زندگی انسان را تهدید می‌کند. اکنون جهان حدود ۱.۲ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر از قرن نوزدهم است و گرمای بیش از حد، ما را با چالش بزرگی در قرن حاضر روبرو کرده است. در مناطق با آب و هوای خشک، روشهای قدیمی مانند کولر آبی دیگر پاسخگو نیست و فناوری‌های جدیدتر پا به عرصه گذاشته‌اند تا شرایط تهویه مطبوع را بهبود ببخشند.
در دو دهه‌ی قبل شاید کمتر نام‌هایی مانند چیلر، هواساز، فن کویل و از این قبیل به گوش ما می‌خورد. اما امروزه شرایط به‌گونه‌ای پیش آمده که کاربرد این فناوری‌ها بسیار بیشتر شده و جایگزین روشهای قدیمی می‌شوند. اما مطمئناً هر چه که میزان خنک کاری این تجهیزات جدید بیشتر می‌شود، میزان مصرف انرژی آن‌ها نیز بالاتر می‌رود. به همین دلیل نگرانی جدیدی که برای افراد پیش می‌آید، قبض‌های نجومی برای مصرف انرژی است. از طرف دیگر جهان با کمبود انرژی نیز مواجه است که این موضوع نیز باعث می‌شود که ما به مصرف بهینه انرژی بیشتر فکر کنیم تا همه بتوانند از انرژی موجود به بهترین شکل استفاده نمایند. در این مقاله با تهویه آسمان همراه باشید تا راهکارهای مهم در کاهش مصرف انرژی را برای شما توضیح دهیم.
فهرست مطالب
راه های صرفه جویی در مصرف انرژی
راه‌های زیادی برای کاهش مصرف انرژی وجود دارد، فقط نیاز است کمی در رابطه با آن‌ها تفکر و سپس اقدام نماییم. بعضی از روشهای کاهش مصرف انرژی در ساختمان ساده و بدون هزینه انجام می‌شود و بعضی دیگر همراه با هزینه هستند. روشهای هزینه‌بر با اینکه در کوتاه مدت ممکن است جیب شما را خالی کند اما در بلندمدت به نفع شما خواهد بود. در ادامه تعدادی از این راه‌ها را برای شما لیست کرده و توضیح خواهیم داد:
- بهره بردن از تجهیزات کم مصرف در حوزه تهویه مطبوع
- خاموش نمودن تجهیزات تولیدکننده گرما
- خاموش نمودن سیستم تهویه مطبوع در شب
- استفاده از ترموستات و تایمر
- استفاده از سایه برای دفع گرمای آفتاب
- تمیز نگه داشتن تجهیزات تهویه مطبوع
- استفاده از تجهیزات کم مصرف
- مجهز کردن محل به تجهیزات هوشمند
بهره بردن از تجهیزات کم مصرف در حوزه تهویه مطبوع
همانطور که می‌دانید تجهیزات متنوعی در بخش تهویه مطبوع وجود دارد که شما می‌توانید با توجه به نیازتان از آن‌ها استفاده نمایید. نمونه‌های این تجهیزات عبارتند از کولر گازی، داکت اسپلیت و فن کویل. مصرف انرژی در بین این تجهیزات گاهی بسیار زیاد و قابل توجه است. حتی بعد از انتخاب تجهیزات خود، باید دقت کنید که ظرفیت مورد نیاز خود را با توجه به اندازه واحد انتخاب کنید.
پس در انتخاب تجهیزات خود باید بسیار دقت کرده و از قبل تحقیقات لازم را به عمل آورید. برای مثال فن کویل سقفی یکی از انواع این تجهیزات است که به دلیل مصرف پایین و کارایی خوبی که دارد، این روزها بسیار محبوب شده است. مقاله “راهنمای انتخاب فن کویل سقفی توکار” می‌تواند نکات بسیار ارزشمندی را در انتخاب فن کویل برای شما داشته باشد.
خاموش نمودن تجهیزات تولیدکننده گرما
این مورد را شاید بتوان در دسته راهکارهای بدون هزینه و کم دردسر دانست. در ذهن خود جستجویی در بین تجهیزات موجود در خانه و یا محل کار خود نمایید. تجهیزاتی مانند لامپ‌ها، تلویزیون، کامپیوتر، جاروبرقی، فر آشپزخانه، کتری و غیره. فکر می‌کنید کدام یک از آن‌ها را اکثراً بیهوده روشن می‌کنید بدون اینکه استفاده خاصی از آن بکنید؟ آیا می‌توانید بعضی از آن‌ها را در طول روز که گرمای آفتاب زیاد است، خاموش کرده و در شب‌ها استفاده کنید؟ آیا می‌توانید در روزهای بسیار گرم، پخت و پز را تعطیل نمایید و از غذاهای ساده‌تر استفاده کنید؟ یا اصلاً پخت و پز را که عامل بسیار مهمی در تولید گرما است را به شب‌ها که زمان خنکی است منتقل نمایید. آیا در زمان پخت غذا درب قابلمه یا ماهیتابه را می‌بندید تا بخار گرم در فضا پخش نشود؟ آیا می‌توانید برای نوشیدن یک عدد چای، ساعت‌ها کتری و یا چای‌ساز را روشن نگذارید؟ آیا وقتی اتاقی را ترک می‌کنید اقدام به خاموش نمودن لامپ‌های آن می‌کنید؟
درست است همانطور که مشاهده می‌نمایید، امکان اصلاح بسیاری از عادات اشتباه وجود دارد که شما می‌توانید از طریق آن به میزان زیادی گرمای هوا را کاهش دهید. این موضوع باعث می‌شود فشار بسیار کمتری به تجهیزات خنک کننده شما وارد شده و در نتیجه انرژی کمتری نیز مصرف نمایند.
خاموش نمودن سیستم تهویه مطبوع در شب
صبح و ظهر زمان‌هایی هستند که خورشید بیشترین فعالیت را دارد و گرمای زیادی را به‌خصوص در تابستان تولید می‌کنند. دیوارها، شیشه‌ها و پشت بام ساختمان در طول روز گرمای دریافتی از نور خورشید را دریافت کرده و باتوجه به کیفیت، مدتی این انرژی گرمایی را در خود حفظ کرده و به مرور به داخل انتقال می‌دهند. به عبارتی احتمالاً در طول عصر نیز این گرما در داخل ساختمان احساس خواهد شد. اما در طول شب که زمان استراحت خورشید است، شما می‌توانید تجهیزات تهویه مطبوع خود را خاموش کرده و با باز گذاشتن پنجره‌ها، مسیر ورود نسیم خنک به داخل را باز بگذارید. این مورد نیز به مانند روش قبل از راهکارهای بدون هزینه و کم دردسر است.
استفاده از ترموستات و تایمر
ترموستات اصطلاحی است که از دو واژه قدیمی یونانی «ترمو» (thermo) به معنی گرما و ستات (statos) به معنی ایستادن تشکیل شده است. ترموستات در یک کلام، دما را نگه می‌دارد. وقتی خانه بسیار سرد است، این قطعه سیستم گرمایش مانند فن کویل یا داکت اسپیلت را روشن می‌کند و وقتی دما به سطحی رسید که از قبل آن را تنظیم کرده‌ایم، ترموستات سیستم گرمایش را قطع خواهد کرد. یکی از بهترین روشهای بهینه‌سازی مصرف انرژی، تنظیم ترموستات در دمایی است که فشار زیادی به سیستم وارد نکرده اما همچنان رضایت خاطر شما را فراهم می‌آورد.
از تنظیم ترموستات روی درجات خیلی پایین یا خیلی بالا پرهیز نمایید و به خاطر داشته باشید که هر درجه اضافه باعث مصرف انرژی بیشتر و در نتیجه هزینه اضافی خواهد شد. کارشناسان اعتقاد دارند که بهتر است اختلاف دمای تعیین شده برای ترموستات و دمای هوای بیرون، بیشتر و یا کمتر از 8 درجه نباشد. برای مثال اگر دمای هوای بیرون 30 درجه است، درجه داخل را بر روی 22 درجه قرار دهید.
همچنین پیشنهاد می‌شود برای اینکه یک گام نیز جلوتر بروید، از ترموستاتی استفاده کنید که دارای تایمر داخلی باشد. از این طریق نه تنها درجه دما بلکه زمان کارکرد سیستم هم کنترل می‌شود.
استفاده از سایه
پیش از این در رابطه با نور خورشید و انتقال حرارت در ساختمان صحبت کردیم. یکی از موثرترین راه‌ها برای خلاصی از گرمای نور خورشید، بهره بردن از سایه است. استفاده از پوشش‌هایی برای شیشه‌ها، پرده، سایه بان و هر چیزی که تاثیر نور خورشید را کمتر کند، می‌تواند موثر واقع شود. همچنین کاشت درخت نیز می‌تواند عاملی تاثیرگذار بر کاهش گرمای نور خورشید باشد، البته اگر امکان کاشت درخت را دارید!
تمیز نگه داشتن تجهیزات تهویه مطبوع
تجهیزات تهویه مطبوع از هر نوعی که باشند، نیاز به نگهداری دارند. از کولر آبی گرفته تا فن کویل و داکت اسپیلت و زنت، همیشه باید سرویس و نگهداری شوند. فرض کنید شما چند فن کویل سقفی 400 در خانه دارید. انواع آلودگی‌ها از گردوغبار گرفته تا پرز فرش‌ها وارد دستگاه شده و در لابه‌لای فین‌های کویل، گیر می‌کنند. فیلترهای موجود در این دستگاه‌ها این توانایی را ندارند که تمام آلودگی‌ها را جذب خود کنند. پس همیشه باید آماده باشید که بعد از مدتی استفاده، این دستگاه‌ها آلوده شده و باید آن‌ها را تمیز کنید. تمیز نکردن آن‌ها باعث می‌شود که فن‌ها با قدرت بیشتری کار کنند که این موضوع نه تنها باعث مستهلک شدن آن‌ها می‌شود، بلکه مصرف انرژی را نیز بسیار بالا می‌برد.
همچنین آب نیز می‌تواند باعث گرفتگی کویل‌ها شود. به دلیل عدم استفاده اکثریت ساختمان‌ها از سختی گیر، آبی که وارد دستگاه‌های تهویه مطبوع می‌شود همراه با املاح است که این موضوع در بلندمدت به کویل‌ها آسیب وارد کرده و آن‌ها را دچار گرفتگی می‌کند و شما مجبورید هر چند وقت یکبار اقدام به شستشوی لوله‌های کویل نمایید.
با توجه به شرایط گفته شده، تمیز نگه داشتن تجهیزات تهویه مطبوع یکی از اولویت‌ها در کاهش مصرف انرژی است. البته این نگهداری باعث می‌شود که دستگاه‌های شما طول عمر بیشتری نیز داشته باشند و عملاً دارایی‌های سرمایه‌ای شما حفظ می‌شوند. مقاله “چگونه دستگاه فن کویل را تمیز کنیم؟” می‌تواند راهنمای خوبی برای شما در این زمینه باشد.
استفاده از تجهیزات کم مصرف
پیشرفت تکنولوژی باعث شده که بسیاری از تجهیزات برقی جدید، مصرف بسیار کمتری از انرژی را در مقایسه با تجهیزات قدیمی‌تر داشته باشند. احتمالاً همه ما با لامپ‌های کم مصرف آشنا هستیم. امروزه لامپ‌های ال ای دی (LED) و اس ام دی (SMD) بسیار پرطرفدار هستند. این لامپ‌ها علاوه بر ایجاد نور، در مصرف انرژی نیز صرفه جویی می‌کنند. تعدادی از مزایای استفاده از لامپ کم مصرف عبارتند از:
- عمر مفید طولانی
- کاهش مصرف برق
- کاهش آلودگی‌های زیست محیطی
- کاهش گرمای محیط
همانطور که مشاهده می‌کنید، مزایای استفاده از این تجهیزات کم مصرف، قابل توجه هستند و ارزش جابه‌جایی با تجهیزات قدیمی‌تر را دارند. مطمئناً این مورد، هزینه‌های زیادی را در ابتدا به ما تحمیل می‌کند اما مطمئن باشید در بلندمدت کاملاً به نفع شما خواهد بود که از آن‌ها استفاده نمایید.
مجهز کردن محل به تجهیزات هوشمند
موضوع خانه‌های هوشمند در یک دهه گذشته سروصدای زیادی به پا کرده و تمامی شرکت‌های فعال در حوزه فناوری به دنبال پیشی گرفتن از یکدیگر هستند. اکنون با ورود تکنولوژی اینترنت اشیا و تبدیل شدن آن به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی بشر، نوبتی هم که باشد، نوبت خانه شماست که با تکنولوژی روز دنیا همگام شود. این تجهیزات هوشمند در کنار تمام مزایا و معایبی که دارند، برای محیط زیست و مصرف انرژی بسیار مفید واقع شده‌اند. بسیاری از موارد بالا را که باید خودتان به صورت دستی انجام می‌دادید، اکنون و فقط از طریق یک دستگاه کوچک مثل الکسا، به صورت اتوماتیک انجام دهید.
سیستم‌های تصفیه و تهویه مطبوع هوای هوشمند یکی از اجزای اصلی خانه هوشمند هستند. کیفیت هوایی که تنفس می‌کنیم، میزان دما و رطوبت آن رابطه مستقیمی با آسایش حرارتی شما دارد. باید به این روش که در دسته‌بندی روش های نوین کاهش مصرف انرژی قرار می‌گیرد، بیشتر توجه شود زیرا می‌تواند تاثیر شگفت انگیزی بر زندگی بشر داشته باشد.
جمع‌بندی
در مواجهه با این شرایط گرمای بیش از حد، سیستم‌های تهویه مطبوع نقش مهمی در مدیریت دما و رطوبت محیط دارند. تهویه مطبوع به ارسال هوای خنک و خشک به داخل ساختمان و از بین بردن گرما و رطوبت اضافی کمک می‌کند. این فرآیند با استفاده از سیستم‌هایی مانند کولر گازی، داکت اسپلیت، فن کویل، هواسازها و سایر سیستم‌های تبرید، انجام می‌شود. تهویه مطبوع در مدیریت دما و رطوبت محیط نقش مهمی دارد و به کاهش اثرات گرمای بیش از حد در زندگی روزمره ما کمک می‌کند. با این حال، برای کاهش تغییرات آب و هوایی و گرمای جهانی باید تلاش کنیم تا مصرف انرژی غیرضروری را کاهش داده و به استفاده از منابع انرژی تمیز و تجدیدپذیر تمرکز کنیم.
روش‌هایی که در این مقاله در رابطه با آن‌ها صحبت شد، ترکیبی از روشهای قدیمی و نوین در کاهش مصرف انرژی هستند. پیاده‌سازی این روش‌ها می‌توانند تاثیر شگفت انگیزی بر کاهش مصرف انرژی داشته باشند، بدون اینکه تاثیر مستقیمی بر آسایش شما ایجاد کنند. اما در پایان، این شما هستید که باید تصمیم بگیرید تا افکار و روشهای قدیمی را کنار گذاشته و درب‌های جدیدی را در مقابل خود بگشایید.
