قبل از خرید فن کویل باید به این نکته توجه داشته باشید که نیازهای اساسی ساختمان شما چیست و سپس باید در پی متناسب‌ترین دستگاه تهویه مطبوع برای خود باشید. تنوع وجود فن کویل‌ها در بازار، باعث ایجاد سردرگمی در انتخاب برای خریداران می‌شود. از این‌رو بر آن شدیم تا یک بررسی جامع و کامل از قابلیت‌ها و تفاوت‌های انواع فن کویل سقفی توکار و کانالی را به رشته تحریر در آوریم تا انتخاب را برای شما ساده‌تر نماییم.
فهرست مطالب
انتخاب فن کویل بر اساس ظرفیت
یکی از نکات مهم در انتخاب فن کویل، تعیین ظرفیت آن است که حجم باد دهی فن یا فن‌ها را مشخص می‌نماید. برای تعیین این ظرفیت از یک استاندارد جهانی به نام CFM استفاده می‌کنند. CFM مخفف عبارت Cubit Feed Per Minute است یعنی فوت مکعب بر دقیقه. برای مثال وقتی گفته می‌شود، فن کویل سقفی توکار 200، منظور این است که حجم باد دهی این فن کویل مجموعاً 200 فوت مکعب بر دقیقه است.
یکی از نکات مبهمی که همیشه برای خریداران وجود دارد این است که برای واحد ساختمانی خود به چه ظرفیتی نیاز دارند. ظرفیت‌های پایین‌تر از حد مورد نیاز، باعث می‌شود که عملاً نتوانید به خواسته‌های خود از تهویه مطبوع برسید و برعکس، ظرفیت‌های بالاتر نیز باعث هدر رفتن سرمایه شما می‌شود. تعیین ظرفیت فن کویل با توجه به کاربری واحد و شرایط آن ممکن است متفاوت باشد. به همین دلیل بر آن شدیم تا ظرفیت‌های تخمینی را در شرایط مختلف اعلام نموده تا خریداران بتوانند بهترین انتخاب را داشته باشند. متراژ مشخص شده، حداکثر میزان زیربنا برای ظرفیت مورد نظر است.
| ظرفیت فن کویل | واحد مسکونی | واحد اداری | واحد تجاری |
| فن کویل سقفی 200 | تا 12 متر | تا 18 متر | تا 24 متر |
| فن کویل سقفی 300 | تا 20 متر | تا 30 متر | تا 40 متر |
| فن کویل سقفی 400 | تا 30 متر | تا 45 متر | تا 60 متر |
| فن کویل سقفی 600 | تا 40 متر | تا 60 متر | تا 80 متر |
| فن کویل سقفی 800 | تا 60 متر | تا 90 متر | تا 120 متر |
| فن کویل سقفی 1000 | تا 70 متر | تا 105 متر | تا 140 متر |
| فن کویل سقفی 1200 | تا 80 متر | تا 120 متر | تا 160 متر |
انتخاب فن کویل بر اساس پلنوم
پلنوم یا پلنیوم (Plenum) به معنای محفظه و فضای محصور است. این عبارت در محصولات فن کوئل نیز کاربرد دارد، بدین شکل که گفته می‌شود فن کویل با پلنوم یا فن کویل بدون پلنوم. پلنوم چیست و چه تفاوتی بین این دو محصول وجود دارد؟
در فن کویل با پلنیوم، یک محفظه یا باکس در عقب دستگاه مشاهده می‌نمایید که درون این محفظه، فیلتر آلومینیومی قرار می‌گیرد. اصطلاحاً به این باکس در سیستم‌های تهویه مطبوع، پلنوم باکس گفته می‌شود. در زیر یا پشت پلنیوم باکس، سوراخ‌هایی وجود دارد که محل ورود هوای محیط و هوای تازه (Fresh Air) است. در محصول فن کویل بدون پلنیوم، این فیلتر و در نتیجه محفظه دور آن حذف می‌شوند و عملاً هوای ورودی از فیلتر عبور نمی‌کند. به دلیل همین تفاوت، فن کویل بدون پلنوم دارای ابعاد کوچکتری است، سبک‌تر است و جای کمتری نیز می‌گیرد و همچنین به دلیل حذف محفظه پشتی، فلز کمتری نیز مصرف می‌کند. یکی از مزیت‌های اصلی فن کویل بدون پلنیوم این است که به دلیل حذف فیلتر، افت فشار کمتری نیز نسبت به سایر مدل‌ها خواهیم داشت. البته حذف فیلتر باعث ایجاد یک نقطه ضعف نیز می‌شود و آن این است که به‌دلیل عدم عبور هوا از فیلتر، کویل موجود در این نوع فن کویل، زودتر کثیف می‌شود که می‌بایست اقدام به تمیز کردن آن نمود.
انتخاب فن کویل سقفی کانالی یا سقفی توکار
ابهام بعدی که برای خیلی‌ها پیش می‌آید این است که فن کویل کانالی را انتخاب کنند یا فن کویل سقفی توکار. چه تفاوتی میان این دو وجود دارد؟
فن کویل سقفی توکار، سرما و یا گرما را به‌شکل ریزشی در محیط آرام آرام پخش می‌کند و پرتاب باد زیادی ندارد. برای همین اگر شما از این نوع فن کویل در سقف‌های بلند مانند سقف لابی، سقف استخر و یا سالن سینما استفاده نمایید، عملاً کاربردی ندارد و قابلیت خود را از دست می‌دهد. همچنین اگر بخواهید در یک مسیری کانال کشی انجام دهید تا باد فن کویل را به چند محل منتقل نمایید، نمی‌توانید از فن کویل سقفی توکار استفاده کنید زیرا قدرت پرتاب باد این فن کویل در حدی نیست که بتوانید آن را از طریق کانال پخش کنید.
بهترین نوع فن کویل برای مکان‌هایی که کانال کشی انجام شده و یا سقف بلندی دارند، فن کویل سقفی کانالی است که مخصوص این شرایط ساخته شده است. این نوع فن کویل که قدرت آن در حدود 50 پاسکال است، توان پرتاب باد زیادی دارد و به همین دلیل این باد قابلیت عبور از کانال‌ها را دارد. هر چند که میزان طول و خم‌های کانال از میزان پرتاب باد کم می‌کنند اما درنهایت توانی که در خروجی تحویل خواهید گرفت به مانند فن کویل سقفی توکار خواهد بود که قدرت آن در حدود 20 پاسکال است. البته توجه داشته باشید که فن کویل سقفی کانالی 100 پاسکال نیز در سبد محصولات تهویه آسمان قرار گرفته که قدرت آن فوق‌العاده بالا است. مفهوم 100 پاسکال به این مفهوم است که اگر تا صد پاسکال مقاومت در برابر جریان باد تولیدی توسط فن کویل ایجاد شود، باز باد وجود دارد. این محصول برای مکان‌هایی مناسب است که طول کانال‌ها، تعداد زانویی‌های مسیر و تعداد دریچه‌های خروجی باد زیاد بوده و عملاً اصطکاک و افت فشار بالایی وجود دارد که در این حالت حتی فن کویل کانالی 50 پاسکال نیز نمی‌تواند بادی با اثر لازم ایجاد نماید.
معمولاً در خانه‌ها اگر محدودیت فضا برای نصب چند فن کویل سقفی توکار وجود نداشته باشد، از این مدل استفاده می‌کنند، زیرا این قابلیت وجود دارد که شما از تفکیک دمایی در قسمت‌های مختلف خانه استفاده نمایید. در غیراینصورت یک فن کویل کانالی در ورودی خانه نصب کرده و در تمام خانه کانال‌کشی انجام می‌شود.
انتخاب فن کویل بر اساس محدودیت ارتفاع
یکی دیگر از محدودیت‌هایی که در ساختمان‌ها وجود دارد، کم بودن ارتفاع سقف کاذب است. به همین دلیل گاهی سانتی‌مترها هم در ارتفاع تاثیرگذارند و باعث می‌شود که شما نتوانید از یک فن کویل استفاده نمایید. ارتفاع فن کویل کانالی 30 سانتی‌متر و کانالی 100 پاسکال 45 سانتی‌متر است. این در حالی است که فن کویل سقفی توکار در حالت عادی 23 سانتی‌متر ارتفاع دارد. اما تهویه آسمان با استفاده از تیم طراحی خود توانسته باز این میزان را کمتر کرده و به 21 سانتی‌متر در فن کویل سقفی توکار اسلیم و بدون پلنوم برساند که این موضوع باعث می‌شود مشکل شما در جاهایی که کمبود ارتفاع وجود دارد، کاملاً حل شود.
انتخاب فن کویل بر اساس تعداد فین
فین‌ها به شکل پره‌هایی به کویل موجود در فن کویل متصل شده و با افزایش سطح مقطع آن‌ها، باعث تسریع در فرآیند انتقال دما می‌شوند. احتمالاً در زمان خرید فن کویل، در قسمت مشخصات، عباراتی مانند 12FPI، 14FPI یا حتی 16FPI را مشاهده می‌نمایید. عبارت FPI مخفف فین در اینچ است که این مفهوم را می‌رساند که در هر اینچ چند فین نصب شده است؟
برای نمونه وقتی گفته می‌شود در فن کویل سقفی توکار 200 از 12FPI استفاده شده، منظور این است که در هر اینچ، 12 فین آلومینیومی به‌کار رفته است و یا در مثالی دیگر اگر گفته شود در فن کویل سقفی توکار از 16FPI استفاده شده، یعنی در هر اینچ، 16 فین تعبیه شده است که این یعنی فین‌ها به یکدیگر نزدیک‌تر هستند.
هر چه که تعداد فین‌ها در یک اینچ بیشتر باشد، ظرفیت و راندمان تجهیزات بالاتر می‌رود. شاید بگویید خب این که خوب است و تصمیم بگیرید بیشترین میزان آن را خریداری نمایید! اما باید بدانید در کنار مزیت آن، این موضوع باعث به وجود آمدن افت فشار در فن نیز می‌شود. زمانی که میزان FPI بالا می‌رود عملاً فضای بین فین‌ها کمتر شده و احتمال گیر کردن آلودگی‌ها و گردوغبار در بین آن‌ها بیشتر می‌شود. این مشکل به‌خصوص در جاهایی که میزان آلودگی هوا و گردوغبار زیاد است و یا از تعداد زیادی فرش و یا موکت استفاده می‌شود، بیشتر به چشم می‌آید. تمیز کردن فضای بین فین‌ها نیز بسیار دشوارتر از حالتی است که FPI کمتر است.
بسیاری از برندهای خارجی دارای فن کویل‌های 14FPI و 16FPI هستند که این نوع طراحی برای شرایطی که در کشورهای خود دارند بسیار مناسب به نظر می‌رسد. اما شرایط کشور ایران و شهرهایی مانند تهران، کاملاً متفاوت است. به همین دلیل باید از یک تناسب درستی برای FPI استفاده کرد که هم ظرفیت و راندمان خوبی داشته باشیم و هم آلودگی بین فین‌ها باعث ایجاد مشکل برای تجهیزات نشود. به همین دلیل است که تهویه آسمان در فن کویل‌های سقفی توکار خود از 12FPI استفاده کرده است تا مشکلی در آینده برای مصرف‌کنندگان پیش نیاید.
