فشار (Pressure) مفهومی فیزیکی است که ارتباط با نیرو و سطحی دارد که نیرو به آن وارد میشود. در تعریف فیزیکی، فشار مقدار نیرویی است که بر سطح وارد میشود. پس اگر نیروی F بر سطح A وارد شود فشار وارد بر این سطح عبارت خواهد بود از:
P = F / A
اگر این نیرو به طور عمودی بر سطح وارد شود مقدار فشار بیشتر بوده و نیز اگر این نیرو به سطح کوچکتری وارد شود، فشار بیشتری ایجاد خواهد کرد. از آنجائیکه واحد نیرو در دستگاه اندازهگیری بینالمللی SI برحسب نیوتن (N) و واحد سطح برحسب مترمربع (m۲) است؛ پس فشار برحسب نیوتن بر مترمربع خواهد شد.
مقدار فشار، که کمیتی عددی (اسکالر) است عبارت خواهد بود از مقدار نیرویی است که بهطور عمودی بر واحد سطح وارد می گردد و با علامت اختصاری P نشان داده میشود. واحد فشار در تعریف SI نیوتن بر مترمربع خواهد بود. همچنین به افتخار دانشمندی فرانسوی «بلز پاسکال» (Blaise Pascal) که مطالعات بسیاری روی فشار هوا و گازها و نیز مایعات انجام داد، واحد فشار را برحسب پاسکال (Pa) میسنجند. در معنای فیزیکی داریم:
1Pa=1 N/1 m۲
فشار حاصل از نیرو بر روی یک سطح به این بستگی دارد که نیرو چگونه اعمال شود. شخصی که کفش ورزشی میخدار پوشیده، میخ کفشهایش در زمین فرو میرود، درحالیکه کفش معمولی بر روی سطح زمین تغییر چندانی نمیدهد. با اینکه در هر دو مورد نیرویی که بر سطح وارد می گردد یکسان بوده و همان نیروی وزن فرد می باشد، ولی اختلاف فشار آنها متفاوت است؛ زیرا کفش ورزشی نیرو را بر سطح کوچکتری وارد میسازد.
فشار هوا در سطح دریا
فشار هوا در سطح دریا به طور متوسط 101325 پاسکال یا 1013.25 هکتوپاسکال است. این مقدار معادل 1 اتمسفر استاندارد است.
نکات:
فشار اتمسفر با ارتفاع تغییر میکند. هر چه از سطح دریا دورتر میشویم، فشار اتمسفر کمتر میشود.
در علوم هواشناسی، فشار اتمسفر به طور معمول با هکتوپاسکال (hPa) اندازهگیری میشود.
عوامل مختلفی مانند دما، رطوبت و باد میتوانند بر فشار هوا در یک مکان خاص تأثیر بگذارند.