کولرهای آبی، از دیرباز به عنوان یار همیشگی روزهای گرم تابستان شناخته شدهاند. این سیستمهای خنک کننده، با استفاده از فرآیندی ساده و مبتنی بر تبخیر آب، هوایی خنک و مطبوع را به ارمغان میآورند. اجزای سازنده کولر آبی عبارتند از پمپ آب، موتور یا دینام، فن دمنده هوا، پوشال و شناور آب. پمپ آب، وظیفهی پمپ کردن آب را از مخزن به روی پوشالها بر عهده دارد. موتور یا دینام، نیروی لازم برای حرکت پمپ و فن را تامین میکند. فن دمنده هوا، هوای گرم محیط را به داخل کولر هدایت میکند.پوشال، سطحی وسیع برای تبخیر آب و خنک شدن هوا را فراهم میکند و درنهایت شناور آب، سطح آب مخزن را کنترل و از سرریز شدن آن جلوگیری میکند.
نحوه عملکرد کولر آبی اینگونه است که ابتدا آب توسط پمپ به روی پوشالها پمپ میشود. هوای گرم محیط از میان پوشالها عبور میکند. با تبخیر آب، گرمای هوا گرفته شده و هوای خنک تولید میشود. درنهایت فن دمنده، هوای خنک را به داخل ساختمان هدایت میکند.
کولرهای آبی به دلیل ساختار ساده، از قیمت مناسبتری نسبت به سایر سیستمهای خنک کننده مانند کولر گازی برخوردارند. این کولرها در مقایسه با کولرهای گازی، برق کمتری مصرف میکنند و سازگاری بیشتری با محیط زیست دارند.
اما این کولرها معایبی نیز دارند. کولرهای آبی با تبخیر آب، رطوبت محیط را افزایش میدهند که ممکن است برای برخی افراد آزاردهنده باشد. از همه مهمتر در مناطقی که رطوبت هوا بالا است، کولرهای آبی به طور موثری عمل نمیکنند و به همین دلیل بسیاری به دنبال جایگزینی آن با دستگاههای دیگر تهویه مطبوع مانند داکت اسپلیت میباشند.
استفاده از کولر گازی طی چند دهه در کشورمان مرسوم بوده و مخصوصاً نواحی جنوبی مانند خوزستان که گرمای تابستان در آن آزاردهنده است از وجود آن بهرمند بودهاند. اگرچه کولر گازی بهصورت سقفی روکار و یا دیواری نصب میشود، اما داکت اسپلیت انعطاف بیشتری داشته و میتوان در یونیت داخلی بهصورت توکار و درون سقف نیز قرار گیرد که با توجه به عدم اشغال فضای اضافی و قرارگرفتن آنها بهشکل توکار مانند سقفهای کاذب، این نوع سیستم تهویه مطبوع، محبوبیت زیادی در ادارات، شرکتها و ساختمانهای مسکونی پیدا نموده است.
داکت اسپلیت یک سیستم تهویه مطبوع است که هم برای گرمکردن محیط منزل و محل کار و هم برای خنککردن محیط میتوان از آن استفاده کرد. بدینترتیب برای گرمایش و سرمایش می توان از داکت اسپلیتها برای فصول سرد و گرم سال استفاده نمود. به داکت اسپلیتها، اسپلیتهای کانالی نیز گفته میشود زیرا به کارگیری کانال برای هدایت هوا در این سیستم تهویه، موجب افزایش کارایی و استفادهی آن برای چند اتاق بهطور همزمان میشود. این خصوصیت یکی از مواردی است که آن را با اسپیلتهای دیواری متمایز کرده بهویژه اینکه وجود کانالهای تهویه باعث میشود که هوای خنک (یا هوای گرم) بهطور یکنواخت در تمام اتاقها توزیع گردد.
با تغییر آبوهوا و گرم شدن هوا باید اقدام به تنظیم داکت اسپلیت برای تابستان کنید و بالعکس در فصل سرد، تنظیمات گرمایش را اعمال کنید. نصب آن به یک دانش و تخصص حرفهای احتیاج دارد. یاد گرفتن تنظیم داکت اسپیلیت باعث میشود شما بهراحتی در هر ماه از تابستان و زمستان، دما را طبق میلتان و با توجه به هوای محیط تنظیم کنید.
مکانیزم عملکرد کولر آبی و داکت اسپلیت و تفاوت آنها
داکت اسپلیت، نوعی سیستم تهویه مطبوع است که از دو یونیت مجزا تشکیل شده است: یونیت داخلی، شامل سیستم هواساز، اواپراتور و کویل است. وظیفهی خنک سازی و تصفیه هوای محیط را بر عهده دارد و به طور مخفی در سقف یا کانالهای ساختمان نصب میشود. یونیت خارجی، شامل کندانسور، دینام و پروانه است.وظیفهی دفع گرمای گرفته شده از محیط را بر عهده دارد و در خارج از ساختمان نصب میشود.
معمولاً داکت اسپلیتها در ظرفیتهای مختلف از 18 هزار BTU تا 60 هزار BTU موجود هستند. نوع رایج آنها داکت اسپلیت 12000، داکت اسپلیت 18000، داکت اسپلیت 24000 و داکت اسپلیت 36000 میباشند.
نحوه عملکرد داکت اسپلیت:
- یونیت خارجی داکت اسپلیت، هوای بیرون را به داخل سیستم هواساز میکشد.
- اواپراتور در یونیت داخلی داکت اسپلیت، با تبخیر مبرد، گرمای هوا را جذب میکند.
- هوای خنک شده توسط کویل، از طریق کانالها به تمام نقاط ساختمان منتقل میشود.
- یونیت خارجی، گرمای جذب شده توسط مبرد را به بیرون دفع میکند.
مزایای داکت اسپلیت:
- عملکرد مخفی: یونیت داخلی داکت اسپلیت به طور مخفی در سقف یا کانالها نصب میشود و فضای داخلی را اشغال نمیکند.
- توزیع یکنواخت گرما و سرما: داکت اسپلیت میتواند گرما و سرما را به طور یکنواخت در تمام نقاط ساختمان توزیع کند.
- راندمان بالا: داکت اسپلیت از نظر مصرف انرژی، راندمان بالایی دارد.
- قابلیت نصب در انواع ساختمانها: داکت اسپلیت را میتوان در انواع ساختمانها، از جمله آپارتمانها و ویلاها، نصب کرد.
معایب داکت اسپلیت:
- هزینه نصب بالا: هزینه نصب داکت اسپلیت نسبت به کولر گازی اسپلیت دیواری بیشتر است.
- نیاز به فضای کافی برای نصب کانالها: داکت اسپلیت به فضای کافی برای نصب کانالها در سقف یا دیوارها نیاز دارد.
- سرویس و نگهداری: داکت اسپلیت به سرویس و نگهداری دورهای نیاز دارد.
شباهت داکت اسپلیت و کولر آبی چیست؟
در هر دو سیستم، برای انتقال هوای گرم و سرد به ساختمان، از کانال کشی استفاده شده و در اکثر مواقع نیز در هر دوی این سیستمها، نصب دریچه صورت میگیرد، که هوا را از کانال به اتاق منتقل مینماید.
تفاوت داکت اسپلیت با کولر آبی در چیست؟
در جدول زیر میتوانید تفاوتهای این دو را مشاهده نمایید:
داکت اسپلیت | کولر آبی |
روند سرمایش مطلوب | کیفیت سرمایش پایینتر از داکت اسپلیت |
بازده بالا از نظر انرژی | بازده انرژی پایین |
مصرف برق بالاتر از کولر آبی | مصرف آب بالا و مصرف برق پایینتر از داکت اسپلیت |
سرمایش وگرمایش هر دو صورت میپذیرد | تنها سرمایش دارد |
قابلیت تغییر دما و هماهنگی آن با محیط | عدم هماهنگی با محیط و دلخواه کاربر |
جذب رطوبت و کاهش رطوبت محیط | تولید رطوبت و افزایش رطوبت محیط |
در رابطه با داکت اسپلیت بیشتر بدانید:
یکی از عبارات پرجستجو در اینترنت، تبدیل کولر آبی به داکت اسپلیت است. شاید این موضوع و جستجوی آن در اینترنت، برای اهل فن عجیب به نظر بیاید، اما ما در این مقاله تصمیم داریم این موضوع را به صورت فنی مورد بررسی دقیق قرار دهیم.
تبدیل کولر آبی به داکت اسپلیت
کولرهای آبی و داکت اسپلیت دو فناوری متفاوت برای سرمایش هوا استفاده میکنند. کولرهای آبی از آب برای خنک کردن هوا استفاده میکنند، در حالی که داکت اسپلیت از یک سیستم فشرده یا کمپرسور و مبدل گرما برای سرمایش و گرمایش هوا استفاده میکنند. بنابراین، برای تغییر یک سیستم به دیگری، نیاز به انجام تغییرات جدی در ساختار و سیستمهای مرتبط خواهد بود که البته این تغییرات به میزان زیاد، هزینهبر و وقتگیر است و انجام آن عاقلانه نیست.
از نظر فنی تبدیل مستقیم کولر آبی به داکت اسپلیت امکانپذیر نیست. چندین دلیل فنی برای این موضوع وجود دارد. سیستمهای کولر آبی و داکت اسپلیت از نظر ساختاری و عملکردی کاملاً با هم متفاوت هستند. کولر آبی از آب برای خنک کردن هوا استفاده میکند، در حالی که داکت اسپلیت از مبرد استفاده میکند. کانال کشی کولر آبی برای عبور هوای خنک و مرطوب طراحی شده است، در حالی که کانال کشی داکت اسپلیت برای عبور هوای خنک و خشک طراحی شده است.
اما اگر بخواهید به هر دلیل این کار تبدیل را انجام دهید، باید مراحل زیر را طی کنید:
- نصب یک کمپرسور و کندانسور بیرونی: در این مرحله باید کمپرسور و کندانسور بیرونی مناسب برای داکت اسپلیت خریداری و نصب شود.
- نصب داکتهای هوا: باید داکتهایی برای انتقال هوای خنک به داخل ساختمان نصب شود. این داکتها باید به داخل و خارج ساختمان متصل شوند.
- نصب واحد داخلی: واحد داخلی داکت اسپلیت باید در سقف یا دیوار نصب شود. این واحد داخلی هوای خنک را به داخل ساختمان میدمد.
- لوله کشی مبرد: لولههای مبرد باید برای انتقال سردی از واحد بیرونی به واحد داخلی نصب شوند.
- اتصال برق و کنترل: باید برق واحد بیرونی و داخلی به هم متصل شود و کنترل دستگاه نصب گردد.
همانطور که مشاهده مینمایید برای انجام این تبدیل نیاز به تغییر تمام زیرساخت خود دارید که عملاً آن را بیفایده چه از نظر هزینهای و چه از نظر زمانی میکند.
تبدیل کانال کولر آبی به داکت اسپلیت
همانطور که در بالا توضیح دادیم، تبدیل کولر آبی به داکت اسپلیت، عملاً امکان پذیر نیست. اما سوالی که برای بسیاری پیش میآید این است که آیا میتوان از کانال کولر آبی برای داکت اسپلیت استفاده کرد؟ پاسخ این سوال به طور قطعی منفی است. دلایل عدم امکان استفاده از زیرساخت کولر آبی برای داکت اسپلیت عبارت است از:
- تفاوت در نوع کانالها: کانالهای داکت اسپلیت از نوع پیش عایق یا فلکسی بل هستند که جنس و متریال آنها با کانالهای کولر آبی متفاوت است.
- عدم وجود جای هواساز: در کانالهای کولر آبی، جای هواساز (یونیت داخلی) تعبیه نشده است، در حالی که در داکت اسپلیتها، یونیت داخلی در کانالها قرار میگیرد.
- تفاوت در محل قرارگیری: محل قرارگیری داکت اسپلیت با کولر آبی کاملاً متفاوت است و نیازمند کارشناسی و نقشه کشی دقیق است.
- تفاوت در سیستم: داکت اسپلیتها در واقع اسپلیتهای کانالی هستند و کانال کشی آنها با کانالهای کولرهای آبی تفاوتهای اساسی دارد.
با توجه به این موارد، استفاده از زیرساخت کولر آبی برای داکت اسپلیت امکانپذیر نیست. در صورت تمایل به تغییر سیستم سرمایشی به داکت اسپلیت، باید از سیستمهای مجزا و کانال کشی مخصوص داکت اسپلیت استفاده کنید.